TAZMİNAT DAVALARI

T.C
YARGITAY
17. Hukuk Dairesi
ESAS:2015/18685
KARAR:2018/10272

“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen tazminat davasının yapılan yargılaması sonucunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davalı … vekili ve davalı … Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, 02/12/2009 tarihinde müvekkili yönetimindeki araç ile davalılardan Volkan yönetimindeki aracın çarpışması sonucu meydana gelen kazada davalı …’ın tam kusurlu olduğunu, kaza sırasında müvekkilinin ağır yaralandığını ve kırıklar oluştuğunu, uzun süre tedavi gördüğünü, en az 4 ay çalışamadığını belirterek kazanç kaybı, araç bedeli ve tedavi giderleri yönünden fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL maddi tazminatın … şirketi poliçe teminat limiti ile sınırlı olmak üzere davalılardan müştereken ve müteselsilen, 10.000,00 TL manevi tazminatın davalılar … ve … Tic. Ltd. Şti’den olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacı vekili, 27.02.2014 havale tarihli ıslah dilekçesi ile bilirkişi raporu doğrultusunda maddi tazminat talebini 1.319,65 TL olarak ıslah ettiklerini belirterek, maddi manevi tazminat taleplerine olay tarihinden itibaren faiz işletilmesini talep etmiş, talebine ilişkin ıslah harcını aynı gün yatırmıştır.

Davalı şirket vekili, müvekkilinin motorlu araç kiralama hizmeti veren firma olduğunu, kazaya karışan … plakalı aracın müvekkili şirket adına kayıtlı olduğunu, 17/11/2009 tarihinde 12 ay süre ile … AŞ’ye kiralandığını ve 17/11/2009 tarihinde aracın teslim edildiğini, araç kiralama bedelinin ilk ödemesinin fatura karşılığı kiracı tarafından yapıldığını, kira sözleşmesi ile ilgili vergi dairesine karşı yükümlülük yerine getirilerek sözleşmenin vergisinin yatırıldığını, kaza tarihinde aracın fiili hakimiyetinin kiracı şirkette olduğunu ve bu şirketin işleten sıfatıyla sorumlu olduğunu belirterek davanın kiracıya ihbarını ve neticede kendileri hakkında husumet yokluğundan davanın reddini talep etmiştir.

Davalı … vekili, kaza nedeniyle hasar dosyası açıldığını, araca pert total işlemi yapıldığını ve kusur oranına göre belirlenen 6.750,00 TL’nin davacı tarafa ödendiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı … vekili, kazada kusuru bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.

Dava, … AŞ’ye ihbar edilmiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, 819,65 TL maddi tazminatın davalılardan, 3.000,00 TL manevi tazminatın davalılar … ve Neziroğulları Ltd Şti’nden olay tarihi olan 02/12/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair taleplerinin reddine, dair karar verilmiş, hüküm, davalı … vekili ve davalı … Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.

1-6100 Sayılı HMK.’nun geçici 3/2. maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK.’nun 427. maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 01.01.2014 tarihinden itibaren 1.890,00 TL’ye çıkarılmıştır.

Temyize konu karar anılan yasanın yürürlüğünden sonra verilmiş olup davacı lehine hükmedilen 819,65 TL maddi tazminata dair karar kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 1.6.1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca …’ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceğinden davalı … vekilinin davacı lehine hükmedilen maddi tazminata ilişkin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.

2-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, özellikle, ceza yargılaması sırasında alınan bilirkişi raporundaki kusur dağılımının oluşa ve dosya içeriğine uygun bulunmasına ve manevi tazminatın takdirinde B.K.nun 47.maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre, davalı … vekilinin davacı lehine hükmedilen manevi tazminat yönünden yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

3-Davalı … Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazları yönünden;

Dosyaya ibraz edilen 07.11.2009 tarihli kira sözleşmesine göre davalı … Tic. Ltd. Şti. ile … A.Ş. isimli firma arasında 12 aylığına 3 adet 0 km Renault yeni Symbol aracın aylık 3.270,00 TL+KDV karşılığında kiralandığı savunulmuştur.

2918 sayılı …’nin 3.maddesi gereği; İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.

Trafik kazası sonucu 3.kişilerin zarar görmesi halinde taraflar arasında geçerli sayılabilecek sözleşmelere mutlak geçerlilik tanımak uygun düşmez. Noter onayı bulunmayan ve taraflarca her zaman tanzimi mümkün olan kira sözleşmesinin zarar gören kişilerin haklarını tehlikeye düşürmesi mümkün bulunduğundan araç maliki ve işleten olduğu iddia edilen kişinin farklı olduğu durumlarda bu farklılığın kabulü için sözleşme yeterli olmayıp, farklılığı inandırıcı başka delillerle de kanıtlanması gerekir.

Davalı … Tic. Ltd. Şti vekili cevap dilekçesinin ekinde ayrıca dosyaya Temlik Teyidi, 17.11.2009 tarihli … plakalı araç ile ilgili “Kiralanan Araç Teslim Formu”, 17.11.2009 tarihli ve 01.12.2009 tarihli davalı … Tic. Ltd. Şti. tarafından dava dışı … isimli firmaya düzenlenen faturalar ve … Vergi Dairesi Müdürlüğüne 2009 Kasım ayı için damga vergisine esas düzenlenen beyan mevcut olup, davalı … Tic. Ltd. Şti. vekilinin savunmasına ilişkin olarak davalı tarafın delilleri usulen toplandıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.

O halde mahkemece yapılacak iş; yukarıda açıklanan yasal düzenlemelerde göz önünde bulundurularak, davalı taraf aracı üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanmanın kime ait olduğu, kira sözleşmesinin ve kira bedelinin maliye ve vergi Dairelerine bildirilip bildirilmediği, ibraz edilen sözleşme yükümlülüklerinin kim tarafından yerine getirildiği, gerektiğinde işleten ve kiracının varsa ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin, fatura, ruhsat, cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, işletenlik sıfatının kimde bulunduğu, hususları tartışılarak varılacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir.

SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin davacı lehine hükmedilen maddi tazminata ilişkin temyiz dilekçesinin mahkeme hükmünün kesin olması nedeniyle REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin davacı lehine hükmedilen manevi tazminata ilişkin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 139,00 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı …’den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı… Tic. Ltd. Şti’ne geri verilmesine 07/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.