TARIM İŞÇİLERİNİ TAŞIYAN TRAKTÖRÜN DEVRİLMESİ
YARGITAY 11. Hukuk Dairesi
ESAS: 2007/415
KARAR: 2008/8036
Taraflar arasında görülen davada …1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 02.06.2006 tarih ve 2003/880-2006/218 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi duruşmalı olarak davacılar vekili ile davalılardan … vekilleri tarafından istenmiş olmakla, duruşma için belirlenen 17.06.2008 gününde … geldiler, davetiye tebliğine rağmen diğer davalı vekili ve asiller duruşmaya gelmediler, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra, duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, dava ve ıslah dilekçelerinde, müvekkillerinin eşi ve babası olan R…’ in 26.09.2002 günü, işverenler …a ait tarlaların pamuk toplama işinde çalışmakta iken, işçilerin bu işverenlerin hizmetinde çalışan S…’ ın sevk ve idaresi altındaki ve işveren tarafından sağlanan … 7064 plakalı taraktör ile toplu olarak, gerekli güvenlik önlemleri alınmaksazın taşınmaları sırasında, traktörün devrilmesi sonucunda yaşamını yitirdiğini, müvekkillerinin uğradığı zararlardan sürücü S… ve işverenlerin hizmetinde şoför olarak çalışan N…’ un kusurları oranında, tarla malikleri işverenlerin ise kusursuz sorumluluk nedeniyle, ayrıca bu davalılardan …’ in işveren olmanın yanında ayrıca işleten olarak kusursuz sorumluluk hükümleri uyarınca sorumlu olduklarını, olayda işletme halinde bulunan traktörün zorunlu mali mesuliyet sigortası bulunmadığından husumetin Garanti Fonu Hesabı’na da yöneltildiğini ileri sürerek, davacı M… için (52.000) YTL, Y… için (17.000) YTL maddi, her bir davacı için ayrı ayrı (20.000)’ er YTL manevi, (1.000) YTL cenaze defin ve hastane giderinin olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan … vekili, davanın zamanaşımına uğradığını, müvekkili N…’ un araç veya tarla sahibi, işleteni, haksız fiil faili olmadığını ve kendisine husumet yöneltilemeyeceğini, olay günü davalı S…’in izinsiz ve yetkisiz olarak, kendi başına mesai saati bitiminden çok önce traktörü alıp, tamamen kendi kusuru ile kaza yaptığını, S…’ in eyleminden sorumlu tutulamayacağını, tarlanın müvekkilleri …’ ya ait olduğunu, diğer davalıların tapuda taksim yapılmadığı için isimlerinin gözüktüğünü, gerçekte arazi ile bir ilişkilerinin bulunmadığını, müteveffanın davalı S…’ in kullandığı araca binmekle kusurlu olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı T.Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı vekili, Garanti Sigortası Hesabının manevi tazminat taleplerini karşılamadığını, kaza tarihi itibarıyla faiz isteminin dava açılmadan önce müvekkiline yapılmış bir başvuru bulunmadığından kabul edilemeyeceğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalılar … duruşmadaki beyanlarında murislerinden kendilerine düşen taşınmazların kendi aralarında taksim edilip, kazaya uğrayan kişilerin çalıştığı taşınmazın davalılar …’ a düşen taşınmaz olduğunu belirterek, davanın reddini istemişlerdir.
Diğer davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna nazaran, murisin davalılardan …’a ait tarlada çalıştığı, taksim nedeniyle diğer davalılara anılan tarlada pay düşmediği, davalı N…’ ın traktörü gerçekten kullanması gereken kişi olup, kazanın ise traktörün S…’in kullanımında iken gerçekleştiği ve kaza ile N… arasında illiyet bağı bulunmadığı, davalılardan …’ ın adam çalıştıran diğer davalı S…’in ise haksız fiil faili olarak sorumlu olacakları, kazanın oluşumunda davalı S…’ in 6/8, muris R…’ in 2/8 oranında kusurlu bulundukları, davalı Fon’un ihtarla temerrüde düşürüldüğü tarihin 20.12.2003 olduğu gerekçeleriyle, davalılar … yönünden açılan davanın husumet nedeniyle reddine, davacı M… için (52.000) YTL, davacı Y… için (17.000) YTL maddi tazminatın, (davalı Fon’un poliçe teminatıyla sınırlı sorumlu ve onun açısından faiz başlangıç tarihi 20.12.2003 olmak kaydıyla, davalılardan …’ dan olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte) adı geçen davalılardan tahsiline, davacı M… için (12.000) YTL, Y… için (8.000) YTL.manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalılardan faiziyle birlikte tahsiline karar verilmiştir.
Karar, davacılar vekili ile davalılardan … vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dava,davacılar murisinin bir kısım davalılara ait tarlalarda tarım işçisi olarak çalıştığı esnada işveren tarafından sağlanan ve davalılardan S…’ın sevk ve idaresi altındaki traktörün karıştığı trafik kazası sonucunda vefat ettiği iddiasına dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Görev konusu kamu düzeni ile ilgili olup taraflarca ileri sürülmese bile mahkeme tarafından yargılamanın her aşamasında re’sen ele alınması gereken bir husustur.İş Mahkemeleri, 5521 Sayılı Kanun’la kurulmuş olan istisnai nitelikli özel mahkemelerdir.
5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’ nun 1. maddesinde iş mahkemelerinin, İş Kanunu’ na göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanunu’na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevli olduğu belirtilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’ nun 4/b maddesi uyarınca 50’den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde iş kanununun uygulanmayacağı belirtildiğinden,müteveffanın çalıştığı işyerinin niteliğine göre İş Kanunu kapsamında işçi olup,olmadığının belirlenerek,olayın iş kazası çerçevesinde meydana gelmiş olması karşısında davaya bakma görevinin İş Mahkemesi’ ne ait olup,olmadığının değerlendirilmesi ve İş Mahkemesi’ nin görevli olduğunun belirlenmesi halinde görevsizlik kararı verilmesi gerekirken,bu hususta hiçbir inceleme yapılmaksızın işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olmuştur.
2-Bozma sebep ve şekline göre,davacılar vekili ile davalılardan Göksel,Hasan, Esma Albayrak vekillerinin temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir.
SONUÇ…:Yukarıda (1)numaralı bentte açıklanan nedenlerle kararın BOZULMASINA,(2)numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar ve davalılardan … vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, takdir edilen 550 YTL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalılar …’ a verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edenlere iadesine, 17.06.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.