DANIŞTAY KARARLARI

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/160
Karar No : 2022/176

YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI

Davacı Kemal Çiftçi vekili Av. Selim Hartavi tarafından, Muş E Tipi Kapalı Cezaevi Jandarma Bölük Komutanlığı emrinde askerlik görevini yerine getirmekte iken eğitimi sırasında yere düşerek yaralanması nedeniyle müvekkilinin uğradığı maddi ve manevi zararın idarenin hizmet kusuru ya da kusursuz sorumluluğu çerçevesinde ödenmesi gerektiğinden bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak, 1.000,00 TL maddi ve 200.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istemiyle İçişleri Bakanlığı’na karşı açılan davada, Ankara 4. İdare Mahkemesi’nce verilen, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Van İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin 11/11/2021 tarih ve E:2021/2098, K:2021/2004 sayılı karar ile Van 3. İdare Mahkemesi’nce verilen, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin 30/11/2021 tarih ve E:2021/2498, K:2021/2046 sayılı karar üzerine ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına ilişkin dosya, 2577 sayılı Kanun’un 43. maddesi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 36. maddesinde; “İdari sözleşmelerden doğanlar dışında kalan tam yargı davalarında yetkili mahkeme, sırasıyla: a) Zararı doğuran idari uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili, b) Zarar, bayındırlık ve ulaştırma gibi bir hizmetten veya idarenin herhangi bir eyleminden doğmuş ise, hizmetin görüldüğü veya eylemin yapıldığı yer, c) Diğer hallerde davacının ikametgahının bulunduğu yer, idare mahkemesidir.” kuralı yer almaktadır.

23/05/2015 tarih ve 29364 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren, Askerlik Yükümlülüğünü Yerine Getirirken Ölen veya Engelli Hale Gelenlere Tazminat Ödenmesi Hakkında Yönetmeliğin “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde, “Bu Yönetmelik, 1076 sayılı Kanuna veya 1111 sayılı Kanuna tabi olarak askerlik yükümlülüğünü yerine getirirken, 5434 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlanmaması veya 2330 sayılı Kanun kapsamında tazminat ödenmemesi kaydıyla, ölenlerin dul ve yetimleri ile askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelenleri kapsar.” hükmüne, “Tazminat komisyonu teşkili ve onay makamı” başlıklı 10’uncu Maddesinde, “Bu Yönetmeliğe göre tazminat ödenmesi kararı Millî Savunma Bakanlığında, Jandarma Genel Komutanlığında ve Sahil Güvenlik Komutanlığında kurulacak bir komisyon tarafından verilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacı tarafından, Muş E Tipi Kapalı Cezaevi Jandarma Bölük Komutanlığı emrinde askerlik görevini yerine getirmekte iken eğitimi sırasında yere düşerek yaralanması nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararın karşılanması amacıyla İçişleri Bakanlığı’na yapılmış olan 05/10/2021 tarihli başvurunun 01/10/2021 tarih ve 556815 sayılı Muş İl Jandarma Komutanlığı tarafından reddi üzerine idarenin hizmet kusuru ya da kusursuz sorumluluğu çerçevesinde ödenmesi gerektiğinden bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak, 1.000,00 TL maddi ve 200.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Davacının 3/11/2017 tarihli Muş Devlet Hastanesi raporu ile askerliğe elverişli olmadığına karar verilmiş olması nedeniyle yukarıdaki Yönetmelik kapsamında olduğu açık ise de davacının anılan Yönetmeliğin “müracaat usulü ve yapılacak işlemler” başlıklı maddesi kapsamında herhangi bir başvurusunun bulunmadığı, Yönetmeliğin 10. maddesi kapsamında bir komisyon kararının bulunmadığı, askerlik yükümlüğü yerine getirilirken meydana gelen zararlardan dolayı komisyona başvuru zorunluluğuna dair bir düzenlemenin de bulunmadığı hususları dikkate alındığında; uyuşmazlığın görüm ve çözümünde yetkili olan yargı yerinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’nun 36. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında komisyonun bulunduğu yer İdare Mahkemesi değil; 36. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde düzenlenen yetki kuralı uyarınca, zararı doğuran olayın meydana geldiği yer İdare Mahkemesi olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, dava konusu zarar doğuran olayın Muş ilinde gerçekleştiği anlaşıldığından, davanın görüm ve çözümü, yukarıda aktarılan 36. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde düzenlenen yetki kuralı uyarınca, zararı doğuran olayın meydana geldiği yer olan Muş ilinin yargı yetkisi bakımından bağlı olduğu Van İdare Mahkemesi’nin yetkisine girdiği anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde Van İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna, dosyanın Van 3. İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın Ankara 4. İdare Mahkemesine ve taraflara bildirilmesine, 17/01/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye Üye