BANKAYA İBRAZ EDİLEN ÇEKTE ALACAKLININ CİROSUNUN BULUNMAMASI-VEKALETEN İBRAZ-YETKİLİ HAMİL-
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : 2019/5404
KARAR NO : 2020/3869
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 18/01/2019
NUMARASI : 2018/1513-2019/116
DAVACI : Borçlu : S…… Kuyumculuk İletişim Petrol Tekstil Gıda Turizm Akaryakıt Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi Tarsus Şubesi
DAVALI : Alacaklı : Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi Elif Yurtseven tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından iki adet çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takipte borçlunun, icra mahkemesine başvurusunda, alacaklının ibraz anında çekte cirosunun bulunmadığını, dolayısıyla yetkili hamil olmadığını ileri sürerek takibin iptalini talep ettiği, mahkemece, davanın reddine karar verildiği, borçlu tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince çeki elinde bulunduran bankanın takibe dayanak çekleri takasa fiziken veya elektronik ortamda ibraz ettiğine ilişkin çek arkasında herhangi bir ibarenin bulunmadığı ve takip yapan bankanın yetkili hamil olmadığı belirtilerek borçlunun istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve takibin davacı (borçlu) yönünden iptaline hükmedildiği, bu kararın alacaklı tarafından temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
6102 sayılı TTK’nun 790. maddesinde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro takip ederse bu son ciroyu imzalayan kimse çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Kanun’un 798. maddesine göre ise, çekin bir takas odasına ibrazı, ödeme için ibraz yerine geçer. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetmeliği’nin 14/B maddesinin ikinci fıkrasında; “Elektronik ortamda işlem yapan takas odalarında, bankalarca, muhatap bankalara fiziken ibraz edilmeyen çekler için birbirlerine vekalet vererek hesaben tesviye edilmek amacıyla işlem yapacak bankalar, Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetim Kurulu’nca hazırlanan protokolü imzalamak suretiyle bu faaliyetlere katılabilirler” hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda takip alacaklısı Türkiye Vakıflar Bankası A.Ş’nin, ibraz işlemlerini, yukarıda belirtilen yönetmelik hükmü gereği muhatap Ekonomi Bankası adına vekaleten yaptığı görülmektedir. Takip alacaklısı Türkiye Vakıflar Bankası A.Ş, aynı zamanda muhatap banka durumunda olmadığından ve geçerli bir ibraz bulunduğundan, takip yapan bankanın yetkili hamil olduğunun kabulü gerekir.
ESAS NO : 2019/5404
KARAR NO : 2020/3869
O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, alacaklı bankanın yetkili hamil olduğunun kabulü ile borçlunun istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 18.01.2019 tarihli, 2018/1513 E.- 2019/116 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 04.06.2020 gününde oy birliği ile karar verildi.
Başkan
A. TUNCAL
Üye
M. T. UYAR
Üye
S. MUTTA
Üye
İ. YAVUZ
Üye
A. AYAN