YARGITAY KARARLARI

T.C.
YARGITAY
ONBİRİNCİ HUKUK DAİRESİ
ESAS                                 KARAR
2004/1787                  2004/10938

YARGITAY KARARI

MAHKEMESİ :E. Asliye 3. Hukuk Mahkemesi

GÜNÜ :12.06.2003

SAYISI :2002/137 – 2003/244

DAVACI :İ. Sigorta A.Ş.

DAVALILAR :1-Abdurrezzak 2-Mehmet

Taraflar arasında görülen davada E Asliye 3. Hukuk Mahkemesi’nce verilen 12.06.2003 tarih ve 2002/137 – 2003/244 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, müvekkil şirket koltuk ferdi kaza sigortalı, davalıların da maliki ve sürücüsü bulundukları aracın yaptığı trafik kazası sonucunda hak sahiplerine (2.000.000.000) TL tazminat ödendiğini, Poliçe Genel Şarları uyarınca D-1 ve D-3 taşıma belgesinin sigortalıya ait araçta bulunmadığını oysa aracın yolcu taşıma belgesinin bulunması ve taşımanın şehirler arası olması gerektiğini ileri sürerek, anılan meblağın ödeme tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan rücuen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, duruşmalara katılmamış ve savunmada bulunmamıştır.

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, dava konusu aracın 10 yaşından büyük ve 20 koltuk kapasiteli olduğu ve il sınırları içindeki yerleşim yerlerinde yolcu taşıdığı, bu nedenle Karayoluyla Şehirlerarası Yolcu Taşımaları Hakkındaki Yönetmelik uyarınca D -1 ve D-3 taşıma yetki belgesi alma mecburiyeti bulunmadığı, yapılması gerekli zorunlu koltuk ferdi kaza sigortasının ise yapıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava, otobüs zorunlu koltuk ferdi kaza sigorta sözleşmesinden kaynaklanan alacağın rücuen tahsili istemine ilişkindir. Genel Şartların “sigorta teminatının kapsamı” başlıklı 1. maddesi uyarınca iş bu sigorta, uluslararası veya şehirlerarası yolcu taşıyan ve poliçede kayıtlı otobüste seyahat eden yolcuları, taşımacılık hizmetinin başlangıcından bitimine kadar her türlü kaza neticelerine karşı temin eder. Aynı maddeye göre seyahatin, uluslar arası veya şehirlerarası yolcu taşıması sayılan hallerde yapılması şarttır.

Sigortacı tarafından hak sahibi üçüncü kişilere, poliçe hükümlerine ters düşen bir ödeme yapılması halinde ki bu tür ödemeye doktrinde ve uygulamada (ex gratia) ödeme denilmektedir; sigortacının rücu hakkını kazanamayacağı kabul edilmektedir. Başka bir deyişle, poliçede teminat dışında kalan hallerde yapılan ödemelerden dolayı sigortacının rücu davası açması mümkün bulunmamaktadır.

Somut olayda da, sigorta genel şartlarının 1. maddesi uyarınca sigorta teminatı kapsamı dışında kaldığı halde sigortacı tarafından yapılmış bir ödeme söz konusu ise, bu ödeme için sigorta ettirene rücu edilemeyecektir. Ancak dosyadaki belgelerin incelenmesinden, dava konusu taşımanın şehir içi – dışı olduğu anlaşılamamaktadır. Mahkemece bu husus incelenmemiş, eksik bırakılmıştır. O halde mahkemece, taşımanın şehir içi veya şehirlerarası olup olmadığı ve rizikonun genel şartların 1. maddesi uyarınca teminat kapsamı dışında kalıp kalmadığı araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi, eğer şehirlerarası bir taşıma mevcutsa ve ödeme, genel şartların 1. maddesinde belirlenen teminat kapsamında sayılan haller için yapılmışsa, o zaman genel şartların sigorta ettirene rücu hallerini düzenleyen 15/d maddesi uyarınca yolcu taşıma ruhsatının olup olmadığı incelenerek, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle hüküm kurulması doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 08.11.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye