BAM KARARLARI

T.C.
AYDIN
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO:2009/741
KARAR NO:2009/986

İTİRAZ EDEN (DAVACI) :

VEKİLİ :

KARŞI TARAF (DAVALI) :

İSTEMİN ÖZETİ : Kuyucak-Çamdibi Köyünün orta malı niteliğindeki köy meydanının 133 m2’lik kısmının ev yapılmak suretiyle, davacı tarafından işgal edildiği gerekçesiyle Kuyucak Kaymakamlığının 22/12/2006 tarih ve 2006/15 sayılı işlemiyle verilen tecavüzün men’i yolundaki kararın; anılan taşınmazın davacının murisi tarafından 1973 yılında Çamdibi Köyü Muhtarlığından satın alındığı, taşınmaz üzerindeki imalatların 1974 yılında iyi niyetle yapıldığı, 27/12/2006 tarihinde Kuyucak asliye Hukuk Mahkemesinde E:2006/371 sayılı dosyada görülen tescil davasının açıldığı, bu durumun 14/12/2006 tarihinde Kuyucak Kaymakamlığına bildirildiği, 3091 sayılı kanun’un 14. maddesi uyarınca söz konusu anlaşmazlıkta 3091 sayılı kanun’un uygulanamayacağı ileri sürülerek iptali istemiyle açılan davada; köy orta malı olan yere taşınmazın yapıldığının sabit olduğu, ayrıca açılan davanın yasa ve yönetmelikte sayılan dava türlerinden olmadığı için 3091 sayılı yasa uygulamasına engel teşkil etmediği gerekçesiyle davanın reddine ilişkin 06/05/2008 gün ve E: 2007/91, K: 2008/610 sayılı Aydın 1.İdare Mahkemesi Hakimliği kararının; köy muhtarının başvuru tarihinde derdest bir davanın mevcut olduğu bunun da uygulamaya engel teşkil ettiği ileri sürülerek bozulması istemiyle yapılan itirazın reddiyle mahkeme kararının onanmasına ilişkin mahkememizin 21/01/2009 gün ve E:2008/1162 K:2009/39 sayılı kararının; anılan yere murislerinin yaptığı ev sebebiyle Asliye Hukuk Mahkemesinde tapu tescil davası açtıkları, bu davanın lehlerine sonuçlandığı, hem zilyedlik hem mülkiyet haklarının tartışmasız olduğu, tapu tescil davasının açılmasının şikayet tarihinden önceye rastladığı, derdest dava sebebiyle 3091 sayılı yasanın uygulanamayacağı ileri sürülerek düzeltilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Aydın Bölge İdare Mahkemesi’nce işin gereği görüşüldü:

İstem, davacının 3091 sayılı yasa uyarınca meni işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddine ilişkin idare mahkemesi kararının onanması yolundaki mahkememiz kararının düzeltilmesine ilişkindir.

3091 sayılı Taşınmaz mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde; “Bu Kanunun; gerçek veya tüzelkişilerin zilyed bulunduğu taşınmaz mallarla kamu idareleri, kamu kurumları ve kuruluşları veya bunlar tarafından idare olunan veya Devlete ait veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz yerlere veya menfaati umuma ait olan taşınmaz mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerin, idari makamlar tarafından önlenmesi suretiyle tasarrufa ilişkin güvenliği ve kamu düzenini sağlar.” hükmüne yer verilmiştir. Anılan kanun’un 3. maddesinde; “Köye ait taşınmaz mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerde, köy halkından herhangi biri de yetkili makama başvuruda bulunabileceği”, izleyen 4. maddesinde; “Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerle menfaati umuma ait olan taşınmaz mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerde süre aranmayacağı” kurala bağlanmıştır. Yine aynı Kanun’un 14. maddesindeyse; “Başvuru sırasında, taraflar arasındaki taşınmaz mal anlaşmazlığı hakkında mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilmiş veya anlaşmazlık dava konusu yapılmış ise bu Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı”belirtilmiştir.

Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun’un Uygulanma Şekli Ve Esaslarına Dair Yönetmeliğin 18. maddesinde; “Köy tüzel kişiliğine ait tapuda veya tapusuz her nevi taşınmaz mala yapılan tecavüz veya müdahalelerde köyün kanuni temsilcisi olan köy muhtarının başvurması esastır. Ancak o köyde oturan köy halkından herhangi biri tarafından yapılan başvurular üzerine de yetkili makam tarafından soruşturma yaptırılacağı” ifade edildikten sonra, anılan yönetmeliğin 34. maddesinde; “Başvuru sırasında, taraflar arasındaki taşınmaz mal anlaşmazlığı hakkında mahkemece bir ihtiyati tedbir kararı verilmiş veya anlaşmazlık dava konusu yapılmış ise 3091 sayılı Kanun hükümleri uygulanmayacağı, Soruşturma memurunun soruşturma öncesinden, soruşturma sırasında ve gerek görürse yetkili makamın emri ile soruşturma sırasında taşınmaz malla ilgili anlaşmazlığın taraflar arasında Medeni Kanuna göre mülkiyet hakkında dayalı bir müdahalenin men’i veya zilyetliğin ihlali nedeniyle açılmış bir tecavüzün ref’i davasına konu olup olmadığını,taşınma mal anlaşmazlığı hakkında mahkemelerce verilmiş bir ihtiyati tedbir kararı bulunup bulunmadığını araştıracağı, Bu tür bir davanın açılmış olduğunun veya bir ihtiyati tedbir kararının verilmiş bulunduğunun anlaşılması halinde soruşturma hangi aşamada ise işlemler durdurularak, bu Kanuna göre karar verilemeyeceğinin gerekçesi ile birlikte şikayetçiye yazılı olarak duyurulacağı, Mahkemeye yapılan taşınmaz malla ilgili başvurunun Medeni Kanuna göre müdahalenin men’i veya tecavüzün ref’i talebi dışında olması halinde ise bu durumun idarenin soruşturma yapmasına ve karar vermesine engel teskil etmediği”kurala bağlanmıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacının muris’inin Çamdibi mevkiinde bulunan 115 ada 9 parseli 1972 yılında satın aldığı, bilahare 9 nolu parsel bitişiğinde bulunan köy boşluğunun 133 m2’lik kısmını da içine alacak şekilde ev yaptığı, anılan yeri bilahare köy muhtarlığından satın aldığı ve uzun süre kullandıktan sonra vefat ettiği, Mehmet Duman mirasçılarının Kuyucak Asliye Hukuk Mahkemesinde 27.11.2006 tarihinde hazine aleyhine, köy boşluğundan kullanılan yerle ilgili (133.25 m2) tapu tescil davası açtıkları, bu sırada 13.12.2006 tarihli dilekçe ile davacılar hakında 3091 sayılı yasa uyarınca şikayet dilekçesi verildiği yapılan inceleme sonunda, köy meydanı olan 133 m2 yere tecavüz sabit görülerek dava konusu men kararının verildiği, bu işleme karşı açılan davanın idare mahkemesince reddedildiği, bu esnada Kuyucak Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.04.2008 gün ve E:2006/371 K:2008/106 sayılı kararı ile tapu tescil davasının kabulle sonuçlandığı, idare mahkemesi kararına yapılan itirazın mahkememizce 21.01.2009 tarihinde reddedildiği, 27.01.2009 tarihinde de Asliye Hukuk Mahkemesi kararının kesinleştiği, 16.03.2009 havale tarihli dilekçe ile mahkememiz kararının düzeltilmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda anılan yasa hükümlerinin değerlendirilmesinden, 3091 sayılı yasanın; kamu düzenini korumak adına, fiili zilyediğin muhafaza ve korunmasını amaçladığı, bu sebeple, hukuki haklılıktan ziyade fiili zilyediği esas aldığı, bu arada umuma ait yerlerde ziyedlik iddiasının ileri sürülemeyeceği soruşturma yapılmasına engel sayılan davacıların da; daha ziyade zilyedlikle ilgili derdest davalar olduğu soruncuna varılmaktadır.

Bu bağlamda ihtilaf ele alınacak olursa; anılan yerin yıllardır mürisleri yoluyla davacının zilyedliğinde olduğu tartışmasızdır.

Bu fiili durumun ileri sürülüp davacı lehine dikkate alınmamasının sebebi ise; ihtilaf konusu yerin köy orta malı sayılmasındandır. Ancak, davacı tarafın açmış olduğu tescil davası sonunda anılan yerle ilgili iddialar haklı bulunmuş ve mahkeme davcı taraf lehine tescil kararı vermiştir.

Bu kararla, anılan yerin köy orta malı özelliği ortadan kalkıp özel mülk (davacının mülkü) haline geldiğine göre bu ihtilafta da artık ziledlik iddiası ve durumumunun dikkate alınması gerekir. Anılan yere davacı murisince ev yapılıp fiilen uzun yıllar kullandıkları da ihtilafsız olduğuna göre, davacı tarafın zilyedliği sabit olup 3091 sayılı yasa uyarınca men’inde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Bu durumda davayı reddeden idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmapyıp, bunu onayan mahkememiz kararının düzeltilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, karar düzeltme talebinin kabulüne, mahkememizin 21/01/2009 gün ve E:2008/1162 K:2009/39 sayılı kararının düzeltilmesine, itiraz konusu Aydın 1.İdare Mahkemesi’nin 06/05/2008 gün ve E:2007/91 K:2008/610 sayılı kararının bozulmasına, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 142,20-TL yargılama gideri ile 400-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınıp davacıya verilmesine, tebliğ avansından artan kısmının istemi halinde davacıya iadesine, 24/06/2009 gününde oybirliğiyel karar verildi.

BAŞKAN

ZEYNEL ILICA

(26762)

ÜYE

OSMAN ERMUMCU

(32699)

ÜYE

DR.MERİÇ ERDOĞAN

(38005)